Upadłość konsumencka
Z roku na rok rośnie popularność tzw. upadłości konsumenckiej. Wprowadzona do polskiego porządku prawnego w 2009 r., instytucja ta umożliwia zwolnienie konsumenta z długów. Prowadzi ona bowiem do umorzenia zobowiązań, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości i nie zostały zaspokojone w postępowaniu upadłościowym lub w wyniku wykonania planu spłaty.
Kto może złożyć wniosek?
Wniosek o upadłość konsumencką może złożyć osoba fizyczna, która:
- nie prowadzi działalności gospodarczej lub
- przestała być wspólnikiem osobowej spółki handlowej jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru upłynął rok (art. 4911 p.u.n. oraz 8 p.u.n.).
Wnioskodawcą nie może być:
- spółka; wspólnik spółki osobowej (np.: spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej); fundacja; stowarzyszenie;
- łącznie małżeństwo (może za to złożyć osobno każdy z małżonków, jeżeli spełnia powyższe kryteria);
- osoba prowadząca działalność gospodarczą – choćby niezarejestrowaną.
Kiedy sąd ogłosi upadłość?
Warunkiem skorzystania z upadłości konsumenckiej jest ustalenie, że konsument zarówno przed ogłoszeniem upadłości jak i w toku postępowania działa uczciwie i zgodnie z prawem. Doprowadzenie do swojej niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, podejmowanie działań na szkodę swoich wierzycieli czy ukrywanie majątku będą skutkowały oddaleniem wniosku.
Co to oznacza w praktyce?
Wraz z ogłoszeniem upadłości cały majątek konsumenta staje się „masą upadłości”, zarządzaną przez wyznaczonego przez sąd syndyka. Oznacza to, że od tego momentu konsument nie może swobodnie rozporządzać swoim majątkiem. Zdolność do zawierania umów zostaje ograniczona do drobnych umów życia codziennego. Z mocy prawa ustaje małżeńska wspólność majątkowa.
Syndyk sporządza inwentaryzację majątku masy upadłości. Konsument ma obowiązek wskazać i wydać syndykowi cały majątek, dokumentację dotyczącą majątku i rozliczeń oraz korespondencję. Brak współpracy z syndykiem może zakończyć się umorzeniem postępowania. Co istotne, ogłoszenie upadłości wstrzymuje postępowania sądowe i egzekucyjne prowadzone przeciwko konsumentowi.
Po sporządzeniu listy wierzytelności i zatwierdzeniu jej przez sędziego-komisarza syndyk przystępuje do sprzedaży majątku. Następnie ustalany jest plan spłaty. Na jego podstawie konsument zobowiązany jest uregulować zobowiązania, na których pokrycie nie wystarczyło środków po sprzedaży majątki. Po wykonaniu planu spłaty następuje umorzenie pozostałych zobowiązań. Jeżeli konsument nie jest w stanie wykonywać planu spłaty sąd od razu oddłuża konsumenta.
Gdzie złożyć wniosek i ile to kosztuje?
Wniosek o upadłość konsumencką należy złożyć w wydziale gospodarczym Sądu Rejonowego. Opłata od wniosku wynosi 30 zł.